Η Πύρρα και ο μυστικός χάρτης

Από τη Μικρασία στη Λέσβο

Ο γιατρός Δημητρός Καϊτατζίδης εγκαταλείπει την Πέργαμο στον πρώτο διωγμό το 1914 με τη γυναίκα του Ισμήνη και τα δυο τους παιδιά και έρχεται με ένα καϊκι στη Λέσβο. Στον πανικό όμως της δίωξης χάνεται η μικρή τους κόρη, Ερατούλα.

Στη Μυτιλήνη η οικογένεια εγκαθίσταται στην Απάνω Σκάλα και ξεκινά μια νέα ζωή. Ο Δημητρός αποφασίζει να ταξιδεύει στο νησί για να θεραπεύει αρρώστους. Αυτά τα ταξίδια του δίνουν τη δυνατότητα να γνωρίσει τη Λέσβο, τους ανθρώπους, τον τόπο και τον πολιτισμό της και να προσαρμοστεί γρήγορα στην καινούργια πατρίδα. Από την άλλη, η γυναίκα του Ισμήνη δεν ξεπερνά ποτέ την απώλεια της κόρης της και οδηγείται σε αδιέξοδο.

Απ’ το πρώτο κιόλας ταξίδι ο Δημητρός αποφασίζει να χαρτογραφήσει τη Λέσβο. Γρήγορα διαπιστώνει τις ομοιότητες της λεσβιακής φύσης με τη μικρασιατική. Εξάλλου το ενδιαφέρον του για τον αρχαίο πολιτισμό τον οδηγεί, διαδρομή τη διαδρομή, να ανακαλύψει τις πιο σημαντικές λατρείες και τα ιερά των θεών της αρχαίας Λέσβου, όπως του Διόνυσου και της Αφροδίτης, που επιβεβαιώνουν την πολιτισμική συγγένεια με την πατρίδα του.

Έτσι το βιβλίο αποτελείται από δύο επίπεδα αφήγησης: το πρώτο είναι αυτό του ήρωα - αφηγητή που διηγείται την προσωπική του ιστορία, τη δράση του ως γιατρού μέσα στον κοινωνικό περίγυρο της Λέσβου της εποχής 1914-20. Το δεύτερο είναι αυτό του ταξιδιώτη, η προσωπική του αναζήτηση. Μέσα από το Σημειωματάριο του γιατρού καταγράφονται οι πολιτισμικές συντεταγμένες του νησιού και παράλληλα συγκρίνονται με αυτές της Μικρασίας.

Κομβικό σημείο στον χάρτη του η Πύρρα που μαζί με το Ιερό των Μέσων συμβολίζει για τον ταξιδιώτη την ενότητα και τη δύναμη όλου του αιολικού κόσμου.